Leczenie zachowawcze

Czym jest próchnica?

Próchnica to jedna z najczęściej występujących chorób uzębienia. Choroba ta polega na demineralizacji i protelizie tkanek zębowych. Współczesna stomatologia odnotowuje, że dotyka ona około 90% społeczeństwa. Występowanie próchnicy zębów jest jednak uzależnione od zaistnienia równolegle kilku czynników. Jednocześnie warto pamiętać, że próchnica wynika głównie z zaniedbań pacjenta. Dlatego w szczególności istotna jest tutaj profilaktyka i regularna pielęgnacja zębów.

Jakie czynniki powodują występowanie próchnicy?

Bakterie

Za powstawanie próchnicy odpowiedzialne są najczęściej bakterie l.acidophilus oraz paciorkowce. Te drobnoustroje w wyniku metabolizowania cukrów wytwarzają kwasy, które powodują rozpoczęcie procesu próchnicowego. Zakwaszone środowisko, czyli takie, którego pH jest niższe niż 5,5, stwarza warunki, które sprzyjają demineralizacji szkliwa. Poza tym te bakterie mają swój udział w tworzeniu osadu nazębnego, który stanowi siedlisko dla bakterii pierwotnie tlenowych, a z czasem względnie beztlenowych.

Cukry

Cukry są siłą napędową dla metabolizmu bakterii. Obecnie w większości produktów spożywczych możemy zauważyć ich obecność. O ile w przypadku chorób cywilizacyjnych, odgrywają one tutaj istotne znaczenie, o tyle w przypadku powstawania próchnicy największą rolę odgrywają konkretne grupy cukrów, które są sztucznie dodawane do pokarmów. Te najbardziej próchnicotwórcze to cukry rafinowane, w tym sacharoza, fruktoza i glukoza. Mówiąc o przyczynach występowania chorób zębów, warto wspomnieć o tym, że substytuty cukru, po które coraz częściej sięgamy, nie powodują próchnicy. W działaniach profilaktycznych warto więc rozważyć zamianę tradycyjnych cukrów, na ich zdrowsze odpowiedniki.

Podatność zębów

Podatność zębów na próchnicę jest cechą indywidualną i jest bardzo różna u poszczególnych osób. Predyspozycje do próchnicy zębów są uwarunkowane zarówno genetycznie, jak i socjalnie. Oznacza to, że wpływ na nią mają również warunki, w których przebywamy i dorastamy. Odpowiednia podaż wapnia i fluoru w okresie płodowym, a następnie podczas wzrostu, ma ogromny wpływ na podatność zębów na próchnicę.

Czas

Aby zachorować na próchnicę nie wystarczy jednak jednorazowe wystąpienie razem powyższych trzech czynników. Muszą one równolegle występować przez pewien, odpowiednio długi czas, aby rozpocząć proces demineralizacji szkliwa. Oznacza to, że nawet jeśli spożywamy cukier w dużych ilościach, odpowiednio dokładnie oczyszczanie każdego zęba, może zapobiec występowaniu ubytków.

Leczenie próchnicy

Jeżeli leczenie zachowawcze próchnicy nie przyniesie odpowiednich efektów, konieczne jest podjęcie kolejnych kroków, mających na celu przywrócenie zęba do zdrowia. Jeżeli próchnica nie jest zbyt zaawansowana, pierwszym krokiem podejmowanym w celu leczenia jest remineralizacja. W przypadku tej metody następuje regeneracja uszkodzonego zęba w wyniku zastosowania fluoru.

Nie zawsze jednak trafimy do stomatologa odpowiednio szybko, aby reminalizacja była wystarczającą metodą leczenia. Jeżeli choroba zęba jest bardziej zaawansowana, stosuje się plombowanie. Po usunięciu zajętych chorobowo tkanek zęba przy użyciu wiertła konieczne jest zastosowanie wypełnienia. W tym celu zakłada się plombę wykonaną ze specjalnie przystosowanych do tego materiałów lakujących.

Nie należy lekceważyć pierwszych objawów próchnicy, gdyż nieleczona może prowadzić do zaatakowania przez bakterie miazgi zęba. W tej sytuacji leczenie staje się nie tylko dłuższe, ale i bardziej kosztowne, gdyż wymaga leczenia kanałowego. Ta metoda polega na usunięciu uszkodzonej miazgi, dokładnym wyczyszczeniu kanału, a następnie założeniu specjalnej pasty z materiałem i plomby w celu wypełnienia zęba.

Profilaktyka próchnicy

Profilaktyka, czy też leczenie zachowawcze, polega głównie na prowadzeniu edukacji w zakresie higieny jamy ustnej. Najważniejszą rolę w tym zakresie ma oczywiście odpowiednie oczyszczanie zębów poprzez szczotkowanie, stosowanie płynów do płukania jamy ustnej oraz nitkowanie zębów. Istotna jest również fluoryzacja. O nią powinniśmy zadbać szczególnie w okresie wzrostu. Warto również pamiętać o tym, że ograniczenie spożywania pokarmów bogatych w cukry prowadzące do procesów próchnicowych, również nie pozostaje bez znaczenia dla zapobiegania chorobom uzębienia.

Nieleczona próchnica może prowadzić do poważnych ubytków i dolegliwości bólowych. Leczenie zmian chorobowych w tym zakresie może wymagać zastosowania wypełnienia zębów przy pomocy specjalnych materiałów. Współczesna stomatologia prowadzi tego typu zabiegi w znieczuleniu, co ogranicza dyskomfort pacjenta. Mimo wszystko warto jednak pamiętać o regularnych wizytach kontrolnych u stomatologa, które pomogą nam zachować zdrowe zęby.